آنا یوردم هشتپر

نوشته شده توسط : دبیرستان سمیه هشتپر قارانقوش

نگاه تفضیلی بـه شخصیت و تفکرات اولین تئوریسین قومـیت گرایی درون ایران؛

با گشتی درصفحات شبکه های اجتماعی متوجه نکته ای تعجب برانگیز و مشترک درون مـیان پست ها و مطالب ارسالی شدیم کـه از فردی بـه نام احمدروی بـه عنوان پدر مشروطه ی ایران با سوابق و شاهکارهای علمـی یـاد مـید کـه به خاطر اختلاف سلیقه با برخی شخصیت های مذهبی مثل نواب صفوی، دبیرستان سمیه هشتپر شیخ محمد خیـابانی و امام خمـینی (ره) حکم قتلش صادر شد؛ بعد از مطالعه ی بیوگرافی این فرد بـه این نکته برخوردیم کـه این پدر مشروطه درون زمان انقلاب مشروطه 14 ساله بود و این سوال پیش آمد کـه علت اصلی برجسته این فرد چیست؟!

به گفته ی پژوهشگران آنچه کـه مسلم هست تاریخ معلم انسان ها، بیدار کننده نسل های متوالی، مـیراث گران بهای نسل های پیشین، چراغ راه حرکت های آینده است. دبیرستان سمیه هشتپر ملتی کـه به درستی واقعیت و حقیقت تاریخ خود را نداند محکوم بـه شکست و زیـان مکرر خواهد بود و این هست که حتما در بررسی تاریخ منـهای مراکز شرق شناسی و عوامل آن، تاریخ را آنگونـه کـه بوده بشناسیم و از هرگونـه قضاوت و جوپذیری و تاثیر پذیری های سیـاسی، احساسی و دروغ پردازی های عوامل استعمار یـا افراد سطحی نگر اجتناب نماییم.

سید احمد كسروی‌ درون روزهای‌ چهارشنبه‌ هشتم‌ مـهرماه‌ 1269 هـ .ش‌در قریـه‌ حكم‌ آباد تبریز متولد شد و در پنج‌ سالگی‌ به‌ مكتب‌ رفت‌ و در سیزده‌ سالگی‌ بـه دلیل‌ درگذشت‌ پدر از تحصیل‌ باز ماند و بكار قالی‌ بافی ‌پرداخت‌ و پس‌ از سه‌ سال‌ عمامـه‌ بر سر نـهاده‌ و مجدداً به‌ مكتب‌ رفت.

در این‌ دوران‌ بود كه‌ از گوشـه‌ و كنار سخنان‌، زمزمـه‌هایی‌ بر خلاف‌ بعضی‌ از مطالب‌ اسلامـی‌ بگوش‌ مـی‌رسید كه‌ نام‌ او بعنوان‌ یك‌ فرد منحرف‌ برسر زبان‌ اهالی‌ حكم‌آباد افتاد و از آن‌ پس‌ سید احمد نتوانست‌ درون آنجا بماند و ناچار به‌ تبریز آمد. دبیرستان سمیه هشتپر كسروی‌ دوران‌ جوانی‌ را درون تبریز سپری‌ كرد.

خالی از لطف نیست که تا افکار و فعالیت های وی را از دید کارشناسان تاریخ معاصر مورد پژوهش و بررسی قرار دهیم که تا در مـیان تحلیل های متضاد از قشرهای مختلف بفهمـیم کـه احمدروی کیست؟ و ره آورد او چیست؟

قاسم تبریزی پژوهشگر تاریخ معاصر ابعاد مختلف شخصیت احمدروی را تبیین کرده و مـی گوید: بدون تردید احمدروی را حتما از زوایـای گوناگون فعالیت ها و شخصیت وی مورد تحلیل قرار داد کـه به طور خلاصه شامل موارد زیر مـی باشد؛

1.کسروی زبان شناس یـا زبان ساز؟!؛

کسروی بـه عنوان یک زبان دان کـه به زبان های فارسی، ترکی، عربی، انگلیسی، پهلوی و اسپرانتو مسلط و خود بـه عنوان مع تغییر خط فارسی بـه لاتین بود(زبان پاک) و از واژگان عربی و ترکی ادبیـات کلاسیک فارسی چندان خوشنود نبود.

لغات ابداع شده توسطروی درون پایـان کتابهایش شامل: شلب‌: شیرین‌، فهلش‌: شغل،‌ زیـاد دادن‌: قول‌ دادن‌ ،بزنده‌: مجرم‌ ،بزیدن‌: جرم‌كردن‌ ،خواهیدن‌: اجتماع،‌ شعرسا: محسوس‌، چاپاك‌: مطبوعات‌ ،پافه‌: اجازه‌ ،فرهیدن‌: وحی‌، پلشت‌: ناپاك‌، بایـار: اعتقاد،آخشیع‌: مخالف‌و .....

کسروی :

« این آرزوی ایرانیـان است. آرزوی همگی ماست. ما این را بـه یـاری خدا از پیش خواهیم برد و همـه‌ی زبان‌ها را جز فارسی از مـیان خواهیم برداشت. من كه درون این جا ایستاده‌ام زبان مادرزادی من تركی بوده ولی همـه مـی‌دانند كه چه كوشش‌هایی بـه كار مـی‌برم كه آن زبان از ایران برافتد. تركی برافتد، عربی برافتد، آسوری برافتد، ارمنی برافتد، كردی برافتد و ...»

کسروی درون ادامـه فعالیت های زبان سازانـه خود مدعی شد کـه زبان مردم آذربایجان ترکی نبوده و بعدها بـه ترکی تبدیل شده هست و تئوری ایشان بـه نام زبان آذری مورد حمایت پان ایرانیست ها و شوونیست های افراطی قرار گرفت

در قسمت دوم این نوشته نقدی بر روش شناختیروی درباره تئوری بـه اصطلاح زبان آذری آورده شده هست .

2.روی بـه عنوان یک مورخ تاریخ ایران و مشروطیت؛

او درون دوران انقلاب مشروطه نوجوان 14 ساله بود. آنچه بـه عنوان مورخ مـی نویسد، مجموعه ای از مصاحبه ها، صحبت ها، بیـانیـه ها و اعلامـیه های جمع آوری شده است. شخصیت اودر نگرش ناسیونالیستی و آریـا پرستی و ضدیت او با اسلام، تشیع، روحانیت و جریـانات مذهبی درون تاریخ مشروطیت، تاریخ هجده ساله آذربایجان، منعشده است.

برخی از روی ناآگاهی و سطحی نگریروی را از رهبران مشروطه شمرده اند!!! با آنکه بـه ابتدائی ترین ماخذ تاریخ تولد ایشان توجه ننموده و با وجود چهره هایی چون شیخ محمد خیـابانی، مـیرزا علی ثقه الاسلام تبریزی، مـیرزا آقا صادق مجتهد تبریزی، مـیرزا حسن مجتهد تبریزی، مـیرزا ابوالحسن انگجی، ستارخان، باقرخان، چگونـه نوجوان 14 ساله رهبر مشروطه یـا از رهبران مشروطه مـی تواند باشد؟! نکته دیگرروی درون تاریخ نگاری کل مشروطیت را درون نظر نگرفته، لذا از حوادث و جریـانات اصفهان، بوشـهر، شیراز، مشـهد، گیلان و تهران آگاهی خاصی نداشته و شاید هم نخواسته داشته باشد و این را درون مقایسه با آثار مستند دیگران مـی توان مشاهده و مطالعه و بررسی تطبیقی نمود.

آثار تاریخی ایشان: تاریخ 500 ساله خوزستان، شـهر یـاران گمنام کـه جای توجه، نقد، بررسی و تحلیل دارد و مسلما اگر ابتدا بـه طرز تفکر یـا مبانی فکری او دقت نماییم تاثیر آن را درون نوشتارهایش مـی توان دید.

4.روی بـه عنوان یک محقق و نویسنده اجتماعی؛

او سخت دلبسته بـه مسائل اجتماعی بود. هدف اولیـه وی که تا سال 1312 مخالفت با بد آموزی ها بود و خصلت های ناپسند را مورد نقد قرار مـی داد و سعی بر زدودن خرافات جامعه داشت ولی بـه دلیل تکبر، غرور، خودبزرگ بینی و یـا . . . شروع بـه نگارش و تحقیق علیـه اسلام، تشیع، عرفان، فلسفه و . . . نمود و آثارش شاید بـه دلیل عدم داشتن یک مبانی فکری و اندیشـه صحیح دچار نوسان شد که تا آنجا کـه خود مدعی پیـامبری و برانگیختگی گردید.

5.روی بـه عنوان منتقد ادبیـات، فلسفه و عرفان؛

وی درون رد فلسفه و عرفان دارای آثاری هست و آنـها را به منظور جامعه مضر مـی داند. برخی دلیل آن را نگرش بـه علوم تجربی و تحت تاثیر عبدالرحیم طالبوف درون قفقاز و برخی دانشمندان غربی مـی دانند. جمعی وی را بـه دلیل عدم تحصیل درون رشته فلسفه و عدم گرایش بـه معنویت و عرفان و سیر و سلوک قلمداد نموده اند.

اما آنچه مـهم هست این هست که ادبیـات کلاسیک ما دارای محتوای فلسفی و خصوصا عرفانی بوده هست و آثار امثال سنایی، ملا محسن فیض کاشانی، جلال الدین مولوی بلخی از این جمله اند؛ لذاروی بـه هر سه موضوع با نگاهی منفی مـی نگرد و این نشانگر ضعف فکری و عدم توانایی رشد و بالندگی تفکرات اوست.

6.روی بـه عنوان یک مخالف اسلام، تشیع و روحانیت؛

وی درون کتاب "پیرامون اسلام" اسلام را بـه عنوان یک دین جامع و پاسخ گوی جهان امروز نمـی داند و آن را رد مـی کند و تشیع، ائمـه اطهار(علیـهم السلام) و روحانیت را مورد حمله قرار مـی دهد و به همـین دلیل ملت مسلمان درون طی سال های 1290-1324 با وی بـه مخالفت برخاسته و آثارش را نقد و بررسی، تحلیل و رد نموده است. از نظر قانون اساسی مشروطیت تالیف کتب ضد اسلام و ضد تشیع ممنوع و نویسنده آن حتما مورد پیگرد و محاکمـه شود. طبق همـین قانون درون تهران سال های 1324 – 1326 چندین شکایت از سوی علماء بـه محافل مذهبی صورت گرفت اما دولت درون دوران رضاخان نـه تنـها توجهی نکرد بلکه به منظور حفاظت از حزب باهماد آزادگان مامور ویژه گماشت که تا از تشکیلات و شخصروی محافظت نمایند.

پس از سقوط رضاخان چندین مورد شکایـات صورت گرفت ولی باز توجهی نشد. درون موارد متعددی علماء و دانشمندان اعلام آمادگی به منظور مناظره با وی د، اما او نپذیرفت. محقق و سیـاستمدار معاصر وی کـه در دوران طلبگی درون مدرسه طالبیـه تبریز باهم بودند، حجه الاسلام و المسلمـین حاج سراج انصاری کلیبری نامـه نگاری متعدد نمود، وقتی بدون پاسخ ماند سه جلد کتاب استدلالی "نبرد با بی دینی" ، "شیعه چه مـی گوید" و "دین چیست و برای چیست" چاپ و منتشر کرد کـه مورد استقبال وسیعی قرار گرفت.

مرحوم آیت الله مـیرزا جواد تهرانی از علمای مشـهد نیز رساله ای درون نقدروی نگاشت . استاد، مورخ و محقق معاصر دکتر سید جعفر شـهیدی کتاب مستندی درون رد گفته ها و نوشته هایروی منتشر کرد. حضرت امام خمـینی(ره) درون سال 1322 کتاب "کشف الاسرار" را درون رد احمدروی و حکمـی زاده بـه صورت استدلالی نگاشت و تحلیل نادرست و سراسر تحریفروی را مورد نقد، بررسی و تحلیل قرار داد. کتاب حاضر درون طی هفتاد سال گذشته یکی از منابع و ماخذ بوده و هنوز دارای پیـام و محتوای خاصی است.

اگر چه درون دوران شاه (1325- 1357) ده ها کتاب، صد ها مقاله تاریخی، سیـاسی، مذهبی، و نقد های مستقیم و غیر مستقیم انتشار یـافته هست و درون سال های اخیر کتاب "سیری درون اندیشـه احمدروی" توسط موسسه قدر ولایت منتشر شده هست که درخور توجه مـی باشد.

نظرروی راجع‌ به‌ امام‌ زمان‌ (ع‌) چنین‌ است‌: "امام‌ حسن‌ عسگری‌ فرزندی‌ نداشته‌ ..... چگونـه‌ تواند بود كسی ‌فرزندی‌ داشته‌ باشد و كسی‌ از آن‌ آگاه‌ نباشد.... هزار سال‌ زندگی‌ باوركردنی‌ نیست‌. خدا را چه‌ نیـازی‌ بود كه‌ كس‌ را هزار سال‌ زنده‌ نگه‌ دارد...."

7.روی بـه عنوان مدعی پیـامبری. برانگیختگی و آورنده دین جدید بعد از حسینعلی بهاء، غلام احمد قادیـانی، و برخی مدعیـان پیـامبری؛

او بعد از نفی اسلام و تشیع درون اندیشـه تاسیس یک دین بـه نام "پاک دینی" شد. کتاب "ورجاوند بنیـاد" کـه به اصطلاح کتاب مقدس او بود و در کتاب "راه رستگاری" بـه صراحت مـی نویسد: شاید خداوند هزار سال جهان را بـه حال خود واگذارد و ما اینک برانگیخته شده که تا دین پاک را گسترش دهیم و انسان ها را آگاهی بخشیم. (مضامـین مطلبروی) و در کتب دیگر و مجلات و نشریـات درون سال های 1326-1324 این نوع ادعا دیده مـی شود و برخی از بـه اصطلاح مریدان و طرفدارانش او را پیـامبر مـی دانستند. درگیری ها و اختلافاتی کـه وی پدید آورد درون تهران، نیشابور، مرند، تبریز و . .. همـه جای تحقیق و بررسی از عملکرد او دارد خوشبختانـه اسناد و مدارک بسیـاری وجود دارد کـه طرفدارانش صراحتا علیـه دین اسلام، تشیع و اهل بیت( علیـهم السلام) مـی گفتند و مـی نوشتند.

برگزاری جشن کتاب سوزان توسطروی و همفکرانش

از دیگر روش او این بود کـه در اول دی ماه هر سال جشن کتاب سوزان داشت. او غیر از قرآن کریم و شاهنامـه فردوسی بسیـاری از کتب اعتقادی، دعاها، عرفان، فلسفه و خصوصا کتاب های مربوط بـه زبان و ادبیـات ترکی را مـی سوزاند و مفاتیح الجنان، را به منظور جامعه مضر مـی دانست و در این جشن طرفدارانش این کتب را مـی آوردند و به عنوان اظهار تنفر از "بد آموزی ها" دست بـه این اعمال مـی زدند.

8.روی پایـه گذار حزب توده؛

کسروی درون دوران خفقان و استبداد و خشونت رضاخان کـه هر صدا، حرکت، و محافل اسلامـی حتی عزاداری امام حسین(ع)، حوزه های علمـیه و هیئت های دینی را تعطیل مـی کرد حزبی بـه نام " باهماد آزادگان" درون تهران تاسیس کرد کـه در شـهرهای دیگر شعبه داشت و به قول شادروان جلال آل احمد،باهماد آزادگان اعتقادات و مبانی فکری نسل جوان را سست نمود و پس از شـهریور 1320 اکثر آنـها بـه حزب توده پیوستند.

9.کسروی از حامـیان اصلی دیکتاتوری رضاخان؛

در بی دینی، دین ستیزی، شکست معنویت، نگرش او بـه علوم تجربی بس نادرست و ناشایست است. کارنامـهروی بـه همراه افرادی مانند محمود افشار بـه عنوان یک ناسیونالیست و فارس پرست افراطی کـه مع رضاخان، ایران باستان و ایران منـهای اسلام بود درون آثار و کردارش روشن هست و درون مجلاتی کـه در طی سال های 1324-1312 منتشر مـی شد مقالاتی دارد و حتی بعد از سقوط دیکتاتوری رضاخان از کارنامـه وی دفاع و از مخالفان رضاخان خصوصا روحانیت انتقاد مـی کند.

حضرت آیت الله العظمـی سید حسین قمـی کـه در سال 1314 توسط پهلوی دستگیر و به عراق تبعید شده بود، سال 1322 با دعوت علماء و مراجع بـه ایران مـی آید وروی علیـه ایشان مقاله ای مـی نویسد و از رضاخان دفاع مـی کند و از دولت مـی پرسد چرا وی را بـه ایران راه داده اند کـه وارد مملکت شود.

در قضیـه محاکمـه دو چهره جنایت کار عصر رضاخان یعنی "سرپاس مختاری" و "پزشک احمدی" هنگامـی کـه محاکمـه آنـها آغاز شدروی بـه عنوان وکیل مع ازآن دو جنایت کار دفاع نمود و این خود جای تامل و دقت به منظور مورخان و پژوهشگران تاریخ دارد.

10.روی بـه عنوان یک روزنامـه نگار؛

وی بـه عنوان یک زبان دان و زبان ساز، کارمند دادگستری و مسئول و رئیس دادگاه درون خوزستان، مازندران، دماوند و ...، کار مقاله نویسی و روزنامـه نگاری را درون پیش گرفت. حتی درون سال های 1324-1312 خود دارای چند عنوان مجله و نشریـه بود کـه اکثر مقالات آن را خود مـی نوشت آن هم با واژه سازی جدید و حذف واژگان دینی و اسلامـی بـه نام پاک سازی ادبیـات فارسی و این حرکت نـه تنـها درون مسیر رشد و توسعه فکری، علمـی، سیـاسی نبود کـه به نوعی درون اختلاف، تشتت، ایجاد دشمنی و عداوت درون جامعه با توجه بـه استبداد رضاخان و اشغال ایران توسط متجاوزان شوروی، انگلیس و آمریکا درون سالهای 1324-1320 قابل تامل است.

کسرشتاز خیـانت بـه ایران؛

با توجه بـه موارد فوق چون کلیـات دیدگاهروی بر اساس ناسیونالیسم و آریـا پرستی، ضدیت با اسلام، تشیع و فرهنگ و تمدن اسلامـی و هم چنین ضدیت با زبان و ادبیـات سایر ملت های ساکن ایران خصوصا زبان و ادبیـات ترکی بود، مسلما درون آثار وی بـه شکل افراطی و مستقیم و غیرمستقیم تاثیر گذار بوده لذا اگرچه ما خود قائل بـه تفکیک آثارش مـی باشیم و معتقدیم کـه هر یک را حتما در جایگاه خود بررسی و تحلیل نمود 10 مشخصه درون آثارروی عبارتند از:

* مع ایران، ایران باستان ،آریـا و فارس پرستی ، ایران منـهای اسلام

* بـه لحاظ فکری تحت تاثیر نگرش علوم تجربی غرب و روشنفکرانی چون طالبوف بود

* بـه بهانـه مبارزه با بدآموزی و خرافات اساس و حقایق دین را زیر سوال و تخطئه مـی کرد.

* درون آثارش علیـه تشیع، اهل بیت(ع) و مبانی فکری اسلام مـی نوشت.

* بهائیت را تایید و به بهائیـان خطاب مـی کند کـه اگر شما مـی توانید کاری از پیش ببرید من با شما همکاری خواهم کرد و این پیـام جای دقت بیشتری دارد.

*مع رضاخان و سیـاست اسلام زدایی و دین ستیزی،قوم ستیزی ، کشف حجاب و روند غربگرایی و باستان گرایی پهلوی بود.

* آورنده دین جدید بـه نام پاک دینی! و مدعی پیـامبری

* ایجاد اختلاف، شقاق و درگیری درون جامعه بر خلاف قانون اساسی، فرهنگ و تمدن اسلامـی و ادب بـه مقدسات اسلامـی.

* عدم آمادگی به منظور مباحثه و مناظره با علماء و فرار از رویـارویی با دانشمندان و اندیشمندان منتقد.

* ایجاد انحراف و اعوجاج درون جامعه و نسل جوان خصوصا درون دورانی کـه رضاخان علیـه اسلام و دین مبارزه مـی کند. او درون عرصه های دیگر نیز کمک کار حکومت است.

* برخی از آثارش خصوصا درون تاریخ با نقد و بررسی و تحلیل قابل استفاده مـی باشد.

اگر چه بیش از هفتاد سال از آن گذشته است، خصوصا رشد و گسترش تاریخ پژوهی درون سه دهه واپسین ابعاد وسیع و عمـیق گرفته هست و متن ها بـه دلیل انتشار اسناد و رسائل خطی نیـازمند ویرایش و تحلیل و نقد است.

کسروی دشمن درجه یک شیخ محمد خیـابانی

تبریزی درون ادامـه افزود:روی بـه عنوان عضو حزب دموکرات و مخالف شیخ محمد خیـابانی (1298-1295) فردی خود رای و خود سر بود کـه در حزب ایجاد درگیری نمود. خصوصا با محافل و تبشیری آمریکایی ها مرتبط بود. شیخ چند بار او را از ارتباط با آنـها باز مـی داشت اما او بـه طور پنـهانی این ارتباط را حفظ و سپس همراه زین العابدین ایرانشـهر، برادر کاظم زاده ایرانشـهر بـه توطئه پرداخت که تا جایی کـه سه بار کنسولگری انگلیس از وی دعوت بـه مبارزه علیـه شیخ خیـابانی نمود. اگرچه خود مـی گوید نپذیرفتم!

قضاوت های او علیـه شیخ، اتهاماتی کـه به شیخ وارد نمود و در گیری های مکرر او باعث شد کـه شیخ محمد خیـابانی دستور تبعید وی را از تبریز صادر کند. او و زین العابدین مجبور بـه خروج از تبریز و رفتن بـه تهران شدند کـه بررسی و تحلیل این فصل هم ضرورت دارد.

تبریزی ضمن اشاره بـه آثار متعدد و جریـان سازروی بیـان داشت: شخصیت احمدروی چند وجه هست و هر وجه از وجوه آن نیـازمند مباحث گسترده تری مـی باشد خصوصا اینکه آثار متعددی دارد و در دورانی جریـان ساز شد.

در مورد انحراف، اعوجاج و کژراهه و انحطاط فکری سیـاسیروی قضاوت های گوناگونی وجود دارد کـه هر کدام حتما مورد تحقیق قرار گیرد.

الف: او تحت تاثیر طالبوف، ملکم خان و برخی دانشمندان اروپایی قرار گرفت و به فکرایجاد تحول فکری و پدید آوردن مکتب فکری افتاد.

ب: سعید نفیسی درون نیمـه راه بهشت،او را جزو فراماسون ها مـی داند کـه هنوز سند متقن درون این باره بـه دست نیـامده هست اما عضو فرهنگ سلطنتی انگلستان بود.

ج: برخی علت آن را ارتباط با محافل تبشیری آمریکا درون تبریز مـی دانند. خاصه وی درون اوایل 1290،در منبر علیـه پیـامبر اکرم(ص) سخن گفته کـه با واکنش شدید مردم تبریز مواجه شد و بعدها شیخ خیـابانی هم او را از تبریز تبعید نمود.

د: درون تحلیل دیگر مـی توان او را با داشتن استعداد و نبوغ ادبی و فکریی دانست کـه غرور علمـی او را گرفت و خود را برتر از همـه و اندیشـه اش را بالاتر از دین، اسلام و تشیع دانست و چون نتوانست درون وادی فلسفه، عرفان و دین رشد کند، بر اساس مباحث اجتماعی خود را که تا حد پیـامبری بالا برد! و یـا پیـامبری را درون حد خود پایین آورد.

ر: انتشار کتب متعدد، جذب وی بـه جریـان باستان گرایی و ترویج زبان فارسی و نابودی دیگر زبان ها خصوصا زبان ترکی آذربایجان و دفاع حکومت باستانگرا و آریـا پرست پهلوی از وی موجب پدید آمدن زمـینـه خودبرتر بینی، خودپسندی و خودخواهی شد کـه این موضوع جای بررسی بیشتری دارد و آنچه مـهم هست غرور و خودخواهی وی است.

وی ضمن اشاره بـه انحرافروی ادامـه داد: درون مورد زمان انحراف وی شاید بتوان همان اوایل دهه 1290 دانست کـه علیـه پیـامبر اسلام(ص) و مقدسات درون تبریز سخن گفت ولی بـه صورت روشن و عمومـی از سال 1314 با شروع کشف حجاب و ممنوعیت عزاداری از سوی رضاخان وانتشار نشریـات شروع شد. اوج آن درون سال 1316 و درگیری درون هشت سال پایـانی دوران رضاخان و سال های اشغال ایران(1324-1320) کـه منجر بـه مرگ وی شد.

کسروی اولین تئوریسین قومـیت گرایی درون ایران

پژوهشگر تاریخ معاصر درباره ی مطرح بحث های قومـیت گرایی توسطروی گفت: یکی دیگر از مباحث مـهم از قرن نوزدهم نغمـه های ناسیونالیسم درون انگلیس بود کـه توسط مراکز شرق شناسی و ایران شناسی مطرح مـی شد. طرح قومـیت ها و ملیت ها، آن هم درون حد یک ایدئولوژی با صبغه افراطی و عناوین پان ایرانیسم، پان عربیسم، پان کردیسم و . . . طراحی شد. کلمـه "پان" تکیـه بر برتری و تحقیر دیگران شد.

وی ادامـه مـی دهد: درون ایران این حرکت درون اوج انقلاب مشروطیت ابعاد وسیع تری بـه خود گرفت وروی درون گرداب ناسیونالیسم قرار گرفت و عملکرد وی درون آن زمان درون مسیر اه رضاخان پهلوی ( ضدیت با اسلام و باستانگرایی و ضدیت با زبان و ادبیـات سایر ملت ها خصوصا ترک های ایران) بود و در سال های 1324-1312 مـی توان این نگرش را درون نظر گرفت کـه تمامـی این حرکت باعث اختلاف، کینـه ورزی، عداوت، دشمنی و تحقیر مـیان ملت های اسلامـی خصوصا درون ایران شد و شاید ما هنوز هم گرفتار آن بدآموزی ها و القائات استعماری درون جای جای ایران و جهان اسلام باشیم.

وی با اشاره بـه تفکر طرفدارانروی تصریح کرد:در مورد احمدروی سه دسته بـه کژ راهه مـی روند:

*دسته ایـانی هستند کهروی را درون ابعاد آثار و عملکردش نمـی شناسند و یـا با تبلیغ دیگران او را درون شمار مشاهیر مـی نامند و احیـانا بـه صورت ناقص و غیر تخصصی تاریخ مشروطیت و تاریخ 18 ساله آذربایجان او را خوانده و او را ممتاز مـی دانند. و لذا این دسته بر خلاف علم و عقل و عدالت و انصاف مـی روند.

* دسته ای بـه دید گرایش ناسیونالیستی و فارس گرایی آثارروی را برجسته یـا حتی ادبیـات، زبان دانی و سبک نگارش او را مـی پسندند. این جمع هم اثرات تخریبیروی بر مـیراث گرانبهاء و گرانقدر فلسفه، عرفان، ادبیـات و هنر گذشته را نمـی دانند و اگر بـه درستی برایشان تحلیل شود حتی او را ضد اقتدار ملی، فرهنگ ملی، عزت ملی و منافع ملی مـی شمارند.

* و دسته ی آخر محافل ضد اسلام و ضد دین بویژه استعمار غرب کـه همواره بـه دنبال شقاق و اختلاف درون جامعه هست و این روزنـه ها مناسب ترین فرصت هست تا جامعه را سرگرم درگیری های داخلی نماید که تا از توجه بـه مسائل اصلی بازمانند و این شگرد استعمار بوده هست و لذا حتما با ظرافت و دقت با آن برخورد نمود.

و از موارد فوق چه تاسیس و پدید آوردن تشکیلات و جریـانات استعماری از قبیل بهائیت، وهابیت، قادیـانی گری، اسماعیل آقاخانی؛ و چه احزاب و گروه هایی کـه از اوان مشروطه تشنج آفرین و اختلاف انگیز بودند: امثال حزب دموکرات تقی زاده، حزب اراده ملی سید ضیـاءالدین طباطبایی، حزب عدالت علی دشتی، حزب زاده، حزب پان ایرانیست و فارس پرست پزشکیور؛ یـا تاسیس احزاب و گروه های وابسته مستقیم بـه استعمار شرق و غرب امثال حزب توده ایران، حزب دموکرات کردستان، حزب ملیون منوچهر اقبال، حزب مردم اسداله علم، حزب ایران نوین حسینعلی منصور، کانون مترقی، کانون مترقی خواه؛ تمامـی موارد فوق درون راستای ایجاد اختلاف و درگیری هست لذا غرب و عوامل آن سعی درون زنده نگه داشتن زمـینـه های اختلافات دارند.

امام خمـینی (ره):روی مغرور و خودبزرگ بین

رحیم نیکبخت معاونت تدوین مرکز اسناد انقلاب و عضو موسسه ی تاریخ و فرهنگ ایران درون گفتگو با خبرنگار آناج با اشاره بـه ابعاد شخصیتی گوناگونروی گفت: شـهرت عمده یروی بـه خاطر نگارش کتابی درباره ی تاریخ ایران و آذربایجان مـی باشدو صرف نظر از دیدگاهها بخاطر استفاده از روش تحقیق و نگارش خوب تواننسته قابل استفاده شود موید این مطلب زمانی هست که امام خمـینی(ره) کتاب وی را زمانی کـه در تبعید درون کشور ترکیـه بود خوانده بودند و نحوه ی نگارش را تایید کرده بودند.

بنابراین امام خمـینی کـه خود زمانـه‌یروی را درک کرده است، درون مورد وی قضاوت منصفانـه‌ای داشته و فرموده اند:"یک دفعه آدم مـی‌بیند کهروی آمد و کتابسوزی کرد. مفاتیح‌الجنان هم جزو کتاب‌هایی بود کـه سوزاند. کتاب‌های عرفانی را هم سوزاند. البتهروی نویسنده‌ی زبردستی بود، ولی آخری دیوانـه شده بود یـا یک مغزی هست که این مغز ـ بسیـاری از شرقی‌ها این طوری هستند کـه تا یک چیزی، چهار که تا کلمـه‌ای یـاد مـی‌گیرند، ادعایشان خیلی بالا مـی‌شود.روی آخری ادعای پیغمبری مـی‌کرد. نمـی‌توانست بـه آن بالا برسد، آن‌جا را مـی‌آورد پایین."

ادعای پیغمبریروی

نیکبخت ادامـه داد:روی بعدها بـه خاطرخود بزرگ بینی و غروری کـه دچار شد حرکات عجیب و غریبی از خود بـه نمایش گذاشت از جمله توهین های مکرر بـه تشیع ، ادعای پیغمبری، جشن کتاب سوزان و ...

كسروی‌ علاوه‌ بر عید نوروز به‌ سه‌ عید دیگر اعتقاد داشت‌اولی روز مشروطه‌ كه‌ 13 مرداد بود كه‌ كسروی‌ مـی‌گفت‌ فرمان‌ مشروطیت‌در این‌ روز به‌ امضاء رسیده‌ نـه‌ 24 خرداد ، دوم روز یكم‌ دی‌ كه‌ جشن‌ كتاب‌ سوزان‌ بوو سومـین جشن روز یكم‌ آذر كه‌ اولین‌ شماره‌ نشریـه ی پیمان‌ بیرون‌ آمد.

دکتر پرغو استاد تاریخ دانشگاه تبریزدر پاسخ بـه سوال خبرنگار درباره ی بعد علمـی و مذهبیروی بیـان داشت: وی از لحاظ بعد علمـی یک فرد غیر متعهد بـه دین و غیر متعهد بـه تاریخ بود وبا تاریخ نگاری یک جانبه بـه نفع عوامل استعمارهمواره دل درون گرو افکار فرقه ای و ضد روحانی و تشیع داشته و در راستای افکار لائیک حرکت مـی کرد بـه گونـه ای کـه با افرادی چون نواب صفوی مناظرات خصمانـه ای برگزار کرده و همواره بـه آنـها توهین مـی کرد.

نوع نگاهروی بـه تشیع همانند عبدالوهاب

وی ادامـه داد:نوع نگاهروی بـه تشیع و دین داری همانند شخصیت عبدالوهاب مـی باشد، او عالمـی چون شیخ فضل الله نوری را بـه قدری ترور شخصیت کرده و زیر سوال مـی برد کـه همگان گمان کنند شیخ فضل الله وابسته بـه استعمار مـی باشد.

رئیس موسسه ی تاریخ و فرهنگ ایران خاطر نشان کرد: برخی اساتید نماها درون داخل ایران کـه از تاریخ نویسی و اعتقاداتروی حمایت مـی کنند حتما بدانند شخصی کـه بدون داشتن سند شیخ فضل الله نوری را زیر سوال مـی برد نمـی تواند تاریخ نویس حقیقی باشد.

پرغو درون پایـان تصریح کرد:روی با زرنگی با بهره مندی تمام از بازیـهای استعماد داشت درون تکه تکه جامعه ی شیعی قدم بردارد،مبنای فکریروی و همفکرانش درون انتشار و ترویج افکار قومـیت گرایی و فرقه گرایی تفکرات استعمار پیر(انگلیس) بود.

به گفته ی پژوهشگران بعد از گلاویز شدن های شدید درون طی مناظراتروی با نواب صفوی،روی با شكایت نواب بـه دادگستری رفت. كسروی را بـه دادگاه كشاندند. متأسفانـه دادگستری نـه تنـها توجهی بـه اعتراضات و شكایت شاكیـان نكرد، بلكه بـه نوعی نیز دفاع از كسروی را پیشـه گرفت. تنـها راه حل به منظور شاكیـان، اجرای حدودی بود كه با فتوای مراجع تقلید نجف اشرف مسلم شده بود. یكی از اعضای فعال و معتقد فدائیـان اسلام، سرانجام درون اسفند 1324 اجرای حكم كرد و به زندگی فردی خاتمـه داد كه منشأ اختلاف، تشنج، درگیری و توهین بـه مقدسات اسلام و تشیع بود.

برای آگاهی بیشتر پیرامون مباحث فوق رجوع شود بـه کتب زیر:

1. تفکر جدید/ 5 جلد/ دکتر محمد مدد پور/ تهران

2. ناسیونالیسم/ دکتر رضا داوری/ تهران/ رجا

3. جامعه شناسی غرب گرایی/ دکتر محمدعلی نقوی/ تهران/ امـیرکبیر

4. جریـان شناسی تاریخ نگاری/ تهران / بنیـاد تاریخ انقلاب اسلامـی

5. تاریخ از دیدگاه امام خمـینی/ تهران/ موسسه تدوین و تنظیم آثار امام خمـینی(ره)

6. احزاب از دیدگاه امام خمـینی/تهران/ موسسه تدوین و تنظیم آثار امام خمـینی(ره)

7. فراز و فرود مشروطیت/ دکتر سید مصطفی نقوی

8. مجله آئین اسلام/ تهران/ 1327-1324

9. تاریخ اجتماعی ایران/ دکتر موسی – دکتر موسی حقانی

10. بهائیـان دکتر سید محمد باقر

11. غرب زدگی / جلال آل احمد

12. درون خدمت و خیـانت روشنفکران/ جلال آل احمد

نویسنده : آقای سین قارانقوش

---

[آنا یوردم هشتپر دبیرستان سمیه هشتپر]

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Fri, 20 Jul 2018 04:27:00 +0000

---